Introductiecursus

Wil je meer weten over effectief altruïsme? Pak een koffie en lees ons inleidende essay!

EAN Team profile picture

Written by

EAN Team

De meeste mensen willen graag iets goeds doen. We zien lijden, onrecht en dood, en voelen de wens om er iets aan te doen. Uitzoeken wat dat ‘iets’ is, laat staan het daadwerkelijk doen, is vaak moeilijk en ontmoedigend.

Wat is effectief altruïsme?

Effectief altruïsme is een manier van denken én een gemeenschap. Het gaat over de vraag: hoe kunnen we anderen zo goed mogelijk helpen, met de middelen die we hebben? Mensen binnen deze beweging gebruiken onderzoek, logica en data om antwoorden te vinden. Vervolgens proberen ze die kennis toe te passen in hun leven.

Een buitengewone kans om goed te doen

In de geschiedenis zijn er mensen geweest die met hun keuzes miljoenen levens hebben gered. Denk aan wetenschappers, activisten of mensen die op het juiste moment de juiste beslissing namen:

  • Norman Borlaug onderzocht ziekteresistente tarwe, droeg zo bij aan de ‘Groene Revolutie’ en wordt erkend voor het redden van honderden miljoenen levens.
  • Stanislav Petrov voorkwam mogelijk een nucleaire oorlog door onder druk kalm te blijven en bevelen te negeren om nucleaire wapens af te vuren.
  • Grace Eldering, Pearl Kendrick en Loney Gordon werkten tijdens 'de crisis van de jaren 1930' (the Great Depression) aan de ontwikkeling van een vaccin dat sindsdien miljoenen sterfgevallen door kinkhoest heeft voorkomen.
  • Irena Sendler en Paul Rusesabagina riskeerden hun eigen leven om duizenden mensen te redden van genocidale regimes.

Deze mensen lijken misschien onbereikbare helden die enorm dapper waren, of bekwaam. Maar ook gewone mensen kunnen enorme positieve impact hebben, mits ze verstandig kiezen.

Dit is zo verbazingwekkend dat het lastig te bevatten is. Stel je voor dat je op een dag een brandend gebouw ziet met een klein kind erin. Je rent het vuur in, pakt het kind op en brengt het in veiligheid. Je zou een held zijn. Stel je nu voor dat dit je elke twee jaar overkomt – je zou tientallen levens redden gedurende je carrière.

Dat lijkt onvoorstelbaar. Maar concreet bewijs laat zien dat veel mensen in zo’n wereld leven. Als je een gemiddeld inkomen verdient in Nederland (of de meeste andere ontwikkelde landen), en je doneert jaarlijks 10% van je inkomsten aan de beste goede doelen van GiveWell, zou je tientallen levens kunnen redden.

Sterker nog, de werkelijkheid lijkt nog vreemder. Donaties zijn niet de enige manier om te helpen: veel mensen hebben een carrière die een nog grotere impact lijken te hebben dan doneren aan wereldwijde armoedeorganisaties. Hoe dan? Ten eerste kunnen veel getalenteerde mensen een grotere impact hebben door direct aan belangrijke problemen te werken dan door te doneren. Ten tweede kunnen andere oorzaken nog belangrijker blijken te zijn dan wereldwijde armoede en gezondheid, zoals we hieronder zullen bespreken.

Veel pogingen om goed te doen mislukken; de beste zijn echter uitzonderlijk effectief

In veel gebieden in het leven begrijpen we dat het belangrijk is om onze beslissingen te baseren op onderzoek, logica en data in plaats van giswerk of een onderbuikgevoel. Als je een telefoon koopt, lees je eerst klantbeoordelingen om de beste deal te vinden. Je koopt zeker geen telefoon die duizend keer duurder is dan een zeer vergelijkbaar model.

Toch zijn we niet altijd zo kritisch wanneer we aan wereldwijde problemen werken.

Hieronder staat een grafiek uit een essay van dr. Toby Ord die laat zien hoeveel gezonde levensjaren je bespaart door 1.000 dollar te doneren aan een specifieke interventie om de verspreiding van hiv en aids te verminderen. De grafiek toont cijfers voor vijf verschillende strategieën (gemeten in DALY's

).

Een staafdiagram dat verschillende interventies vergelijkt op kosteneffectiviteit in DALY's per 1000 dollar.

De eerste interventie, een chirurgische behandeling, is op deze schaal zelfs niet zichtbaar, omdat het zo'n kleine impact heeft in vergelijking met andere interventies. De beste strategie, het scholen van risicogroepen, wordt circa 1.400 keer effectiever geschat. (Het is mogelijk dat deze schattingen onnauwkeurig zijn, of niet alle relevante effecten in kaart brengen. Maar het lijkt erg waarschijnlijk dat er nog steeds grote verschillen zijn tussen de interventies.)

We denken dat het verschil in effectiviteit tussen interventies ook in andere probleemgebieden erg groot is, al hebben we daar minder duidelijke data dan bij wereldgezondheid. Waarom denken we dat? Ten eerste omdat de meeste projecten (in domeinen waar we wél gegevens over hebben) weinig positieve impact lijken te hebben. En ten tweede, omdat sommige interventies juist wél een enorm verschil lijken te maken. Maar als je niet weet welke experts of methoden je kunt vertrouwen, is het heel moeilijk om deze van elkaar te onderscheiden.

Welke interventies de grootste impact hebben, blijft een belangrijke open vraag. Het vergelijken van verschillende manieren om goed te doen is zowel emotioneel als praktisch moeilijk. Maar deze vergelijkingen zijn essentieel om ervoor te zorgen dat we anderen zo veel mogelijk helpen.

Het is belangrijk om aan de juiste problemen te werken

De media richten zich vaak op negatieve verhalen.

Maar op veel manieren wordt de wereld beter. Gezamenlijke inspanningen om de wereld te verbeteren hebben al fenomenaal succes gehad. Laten we eens een paar voorbeelden bekijken. Het aantal mensen dat onder de armoedegrens van de Wereldbank leeft is sinds 1990 meer dan gehalveerd. Tijdens de Koude Oorlog stonden duizenden kernwapens tegenover elkaar over de Atlantische Oceaan, maar er vond geen enkele nucleaire aanval plaats. In de afgelopen eeuwen is slavernij strafbaar gesteld, is de onderdrukking van vrouwen drastisch verminderd en zijn in veel landen rechten en acceptatie van lhbtiq+ personen versterkt.

Een lijngrafiek met kindersterfte per inkomensniveau van een land.

Desalniettemin blijven er nog veel problemen bestaan. Ongeveer 700 miljoen mensen leven van minder dan 2 dollar per dag. Klimaatverandering en ontwrichtende nieuwe technologieën hebben de potentie om in de toekomst miljarden mensen te schaden. Miljarden dieren, die waarschijnlijk moreel van belang zijn, brengen hun leven door met veel leed in de intensieve bio-industrie. Er zijn zoveel problemen dat we zorgvuldig moeten nadenken over welke we als eerste moeten oplossen.

Het wereldprobleem of gebied waarop je je richt, bepaalt in hoge mate hoeveel goed je kunt doen. Als je een domein kiest waar het niet mogelijk is om veel mensen (of dieren) te helpen, of waar er simpelweg geen goede manieren zijn om de relevante problemen op te lossen, zal je de hoeveelheid impact die je kunt hebben aanzienlijk verkleinen.

Aan de andere kant, als je een doel kiest waarbij je veel hulp kunt bieden, met geteste oplossingen, kun je een enorme impact hebben. Bijvoorbeeld, sommige pogingen om het lijden van dieren te verminderen lijken ongelooflijk effectief te zijn. Door zorgvuldig en strategisch te werken verbeterde een kleine groep campagnevoerders met beperkte budgetten de leefomstandigheden van honderden miljoenen kippen in de Amerikaanse bio-industrie.

Veel mensen zijn gemotiveerd om goed te doen, maar hebben al een doel gekozen voordat ze enig onderzoek doen. Daarvoor zijn er veel redenen, zoals persoonlijke ervaring met een probleem of een vriend die geld inzamelt voor een bepaalde organisatie.

Maar als we een zaak kiezen die toevallig op ons pad is gekomen, kunnen we de belangrijkste problemen van onze tijd over het hoofd zien. Omdat de meeste interventies weinig impact lijken te hebben, is de kans groot dat we zonder zorgvuldige keuze iets kiezen dat weinig effect heeft. We kunnen meer goed doen als we zorgvuldig veel probleemgebieden overwegen, in plaats van te stoppen bij de eerste die onze aandacht trekt.

Door open te blijven staan voor het werken aan verschillende doelen, blijven we ook in staat om van koers te veranderen naar waar we het grootste verschil kunnen maken, zonder onszelf onnodig te beperken.

Veelbelovende probleemgebieden

Hoe kunnen we dan bepalen op welke oorzaken we ons moeten richten?

Onderzoekers vinden het volgende kader nuttig. Werk aan een probleem is waarschijnlijk zeer impactrijk wanneer het (probleem)gebied:

  • Groot is in omvang (het beïnvloedt veel levens, in grote mate)
  • Sterk is verwaarloosd (weinig andere mensen werken aan het oplossen van het probleem), en
  • Goed oplosbaar is (extra middelen zullen veel bijdragen aan het oplossen ervan).

Dit staat bekend als het ITN-raamwerk

. Op basis van dit raamwerk lijken sommige wereldproblemen zeer effectief te zijn om je ervoor in te zetten.

Deze gebieden staan niet vast. Ze zijn gebaseerd op onze beste inschatting van waar we nu de meeste impact kunnen maken, met het bewijs dat we op dit moment hebben. Als er later nieuw bewijs komt dat andere problemen belangrijker lijken, is het slim om daarnaar over te stappen. Ook als je niet zeker weet of dat nieuwe probleem het allerbeste is, kun je toch veel meer verschil maken.

We bespreken drie belangrijke gebieden: wereldwijde armoede verminderen, dierenwelzijn verbeteren en de toekomst op lange termijn positief beïnvloeden.

Extreme armoede bestrijden

Ziekten die geassocieerd worden met extreme armoede, zoals malaria en parasitaire wormen, eisen jaarlijks miljoenen mensenlevens. Slechte voeding in landen met een laag inkomen kan leiden tot cognitieve achteruitgang, geboorteafwijkingen en groeiachterstand.

Veel van dit leed kan relatief eenvoudig voorkomen of verminderd worden. Geïmpregneerde klamboes kosten ongeveer 2 dollar per stuk. Volgens GiveWell, een onafhankelijke liefdadigheidsevaluator, verlagen ze de malariacijfers aanzienlijk. Zelfs simpelweg geld overmaken naar mensen die heel arm zijn is een relatief kosteneffectieve

manier om mensen te helpen.

Twee vrouwen delen muskietennetten uit.

Gezondheid verbeteren voorkomt niet alleen direct lijden door ziekte of overlijden, maar helpt mensen ook om beter mee te doen op school en in hun werk. Zo kunnen ze later meer verdienen en krijgen ze meer kansen in hun leven.

Dierenleed

Door de opkomst van grootschalige en geindustrialiseerde landbouw leven elk jaar miljarden dieren in slechte omstandigheden in de intensieve bio-industrie. De meeste worden jong geslacht voor voedsel. Dierenwelzijnsorganisaties zeggen dat het niet veel hoeft te kosten om de vraag naar dit vlees te verminderen of om wetten te verbeteren die dieren beter beschermen. Omdat het om zo veel dieren gaat, kan dit een groot verschil maken in het voorkomen van lijden.

Een close-up foto van een haan.

Gezien de omvang van het probleem is dierenwelzijn bovendien extreem verwaarloosd. Slechts 3% van de filantropische fondsen in de VS wordt verdeeld tussen het milieu en dieren, terwijl 97% naar de hulp aan mensen gaat. En zelfs binnen de financiering voor dierenwelzijn, gaat slechts ongeveer 1% naar de intensieve veeteelt, ondanks het extreme leed dat zij doorstaan.

De langetermijntoekomst verbeteren

De meesten van ons geven niet alleen om deze generatie, maar ook om het behoud van de planeet voor toekomstige generaties.

Omdat de toekomst immens is, kunnen er veel meer mensen leven dan er nu bestaan. Dit suggereert dat het uiterst belangrijk kan zijn om ervoor te zorgen dat het leven op aarde voortduurt, en dat mensen in de toekomst een positief leven hebben.

Natuurlijk kan dit idee contra-intuïtief lijken: we denken niet vaak na over het leven van onze achterkleinkinderen, laat staan over dat van hún achterkleinkinderen. Maar net zoals we het leed van de wereldwijde armoede niet moeten negeren alleen omdat het in een land ver weg plaatsvindt, moeten we toekomstige generaties niet negeren alleen omdat ze nog niet geboren zijn.

Er zijn helaas vele manieren waarop we een positieve langetermijntoekomst kunnen mislopen. Klimaatverandering en kernoorlog zijn bekende bedreigingen voor het voortbestaan van onze soort op lange termijn. Veel onderzoekers achten risico’s van opkomende technologieën, zoals geavanceerde AI en door de mens ontworpen ziekteverwekkers, mogelijk nog zorgwekkender. Natuurlijk is het moeilijk om precies te zijn over hoe technologieën zich zullen ontwikkelen, of de impact die ze zullen hebben. Maar het lijkt erop dat deze technologieën het potentieel hebben om het beloop van de vooruitgang in de komende eeuwen radicaal te vormen.

Door de omvang van de toekomst lijken de beste kansen hier nog invloedrijker dan in de vorige twee focusgebieden.

Langetermijntoekomst

En toch zijn de existentiële risico's

die voortkomen uit nieuwe technologieën verrassend genoeg verwaarloosd. Waarschijnlijk werken slechts enkele honderden mensen wereldwijd aan AI‑risico’s of aan risico’s van ontworpen ziekteverwekkers.

Amerikaanse huishoudens besteden gemiddeld ongeveer 2% van hun budget aan persoonlijke verzekeringen. Als we een vergelijkbaar percentage van de wereldwijde middelen zouden besteden aan het aanpakken van risico's voor de beschaving, zouden er miljoenen mensen werken aan deze problemen, met een budget van biljoenen dollars per jaar. Maar in plaats daarvan besteden we slechts een zeer klein deel van dat bedrag, ook al kunnen dergelijke risico's in de komende decennia heel groot worden.

Als we individuele bescherming tegen onwaarschijnlijke maar rampzalige catastrophes belangrijk vinden, zoals onze verzekeringen laten zien, zouden we dat collectief ook moeten doen. Een collectief rampzalig resultaat, zoals menselijk uitsterven, is voor ieder individu eveneens desastreus. Om deze reden lijkt het verstandig voor onze beschaving om meer tijd en geld te besteden aan het verminderen van existentiële risico's.

Andere gebieden

Er zijn veel andere veelbelovende gebieden die, hoewel ze nu niet centraal staan in de effectief altruïsme-gemeenschap, mogelijk een enorme impact kunnen hebben. Voorbeelden hiervan zijn:

  • Verbeteringen van onze wetenschappelijke instellingen, zoals meer transparantie en replicatie van resultaten
  • Onderzoek doen naar geestelijke gezondheid en neurologische stoornissen, in het bijzonder depressie en angst, en het verbeteren van de toegang tot behandeling in landen met een laag inkomen
  • Het ontmoedigen van tabak
  • Hervorming van het Amerikaanse strafrechtssysteem
  • Internationale migratie en hervorming van het handelsbeleid
  • Electorale hervorming (bijvoorbeeld het implementeren van betere stemmethoden)

Het is zeer waarschijnlijk dat we een paar belangrijke onderwerpen hebben gemist. Daarom kun je veel impact hebben als je een kans vindt om goed te doen die anderen nog niet hebben opgemerkt. Onderzoek naar welke wereldproblemen de meeste aandacht verdienen

, is daarom ook een belangrijk onderwerp.

Wat betekent dit voor jou?

Welke carrière?

Voor de meesten van ons gaat een aanzienlijk deel van onze productieve wakkere uren (gemiddeld 80.000 uren) naar werk. Dit is een enorme hoeveelheid die gebruikt kan worden om de wereld beter te maken. Als je je impact met slechts 1% kunt vergroten, is dat gelijk aan 800 uur extra werk.

80,000 Hours is een non-profit die mensen helpt te bepalen in welke carrière ze het meeste goed kunnen doen.

Overweeg eerst op welk probleem je je wil richten. 80,000 Hours

heeft veel suggesties voor problemen waar één persoon een aanzienlijke impact kan hebben.

Vervolgens moet je de meest effectieve manier overwegen om het probleem aan te pakken. Op dit moment is het nuttig om meerdere benaderingen te overwegen. Organisaties die aan deze problemen werken, hebben over het algemeen meer beleidsanalisten, onderzoekers, operationeel personeel en managers nodig. Je kunt ook onconventionelere opties overwegen.

80,000 Hours biedt hulpmiddelen voor carrièreplanning en deelt veelbelovende vacatures op hun vacaturebord.

LEES DE CARRIÈREADVIEZEN VAN 80.000 UUR

Welk goed doel?

Een van de eenvoudigste manieren waarop iemand een verschil kan maken, is door geld te doneren aan organisaties die werken aan enkele van de belangrijkste oorzaken. Financiële donaties stellen effectieve organisaties in staat om meer goede dingen te doen en zijn veel flexibeler dan het doneren van tijd (zoals vrijwilligerswerk).

Veel mensen beseffen niet hoe rijk ze relatief zijn. Mensen met professionele salarissen in landen met een hoog inkomen bevinden zich normaal gesproken in de top 5% van de wereldwijde inkomens. Die relatieve rijkdom biedt een grote kans om goed te doen als je haar effectief inzet (met deze reken-tool schat je jouw inkomenspositie).

Hoe kun je geven?

VIND UITMUNTENDE GOEDE DOELEN

Raak betrokken bij de gemeenschap

Er is een groeiende gemeenschap van mensen die deze ideeën serieus nemen en ze in praktijk brengen. Sinds 2009 hebben duizenden mensen de 10%-geefbelofte

afgelegd. Honderden mensen pasten hun carrièreplannen ingrijpend aan op basis van effectief altruïsme. Er zijn honderden lokale groepen voor mensen met interesse in effectief altruïsme, tientallen daarvan in Nederland.